علت شک به همسر و چاره ذهن شکاک در رابطه چیست؟
شک به همسر: علل شک به همسر یکی دو تا نیست، اما برخی از آنها از بقیه مهم‌ترند. گاهی علائم خیانت دلیل ایجاد شک هستند و گاهی حسادت. بسته به‌نوع تفسیری‌که از این نشانه‌ها داریم و احساسات درونی‌مان، این شک ممکن است واقعی باشد یا فقط درذهنِ ما ایجاد شده باشد.
«تا این موقع کجا بودی؟» «یعنی به کی داره پیام می‌ده؟ چرا رفت بیرون از اتاق؟» «کی بهت اجازه داد به گوشی‌ام دست بزنی؟» «من به همسرم شک دارم. احساس می‌کنم داره به من خیانت می‌کنه. شاید با همکارش تو شرکت…» «منشی‌اش خیلی جوون و خوشگله. حتما یه سروسرّی با هم دارن…». این جمله‌ها به گوش بسیاری از زن و شوهرهایی که اعتمادشان به هم را از دست داده‌اند آشناست. آیا واقعا همه این احساسات حقیقی هستند؟ آیا می‌توان هرحسی را شک دانست؟ درست است که روابط عاطفی سالم برپایه اعتماد بنا می‌شود، اما حتی افرادی که به همسرشان کاملا اعتماد دارند، گاهی ممکن است وفاداری او را زیر سؤال ببرند. در این مطلب فالوده علت شک به همسر و راه‌های درمان این مشکل را بررسی خواهیم کرد.
مشاهدهٔ علائم مربوط به خیانت: آیا همهٔ این‌ها فقط درذهن ماست یا مصداق واقعی دارد؟
متداول‌ترین علت شک به همسر مشاهدهٔ علائم و نشانه‌هایی است که ازخیانت او حکایت می‌کنند. تعداد این نشانه‌ها زیاد است. برخی از آنها می‌توانند کاملا ظریف باشند (به‌عنوان‌مثال، طولانی‌ترشدن ساعات کاری همسر)، اما برخی دیگر واضح‌ترند (برای نمونه، پی‌بردن به اینکه همسر به بیماری های مقاربتی مبتلا شده است).
برخی از علائم خیانت عبارت‌اند از:
هدیه‌های غیرمنتظره، استشمام بوی عطر زنانه یا افترشیو مردانه از همسر، طولانی‌ترشدن ساعات‌کاری، ترک‌اتاق درهنگام پیام‌دادن یا صحبت کردن با تلفن، تغییردادن رمزعبور تلفن، مشاهدهٔ برخی داروها برای درمان بیماری ها و مشکلات آمیزشی و نظایر آنها.
در یک مطالعه که روی ۱۰۰۰ نفر شرکت‌کننده از کشورهای مختلف اروپا و آمریکا انجام شد، مشخص شد متداول‌ترین نشانه‌هایی که بیشتر افراد (۵۳ تا ۵۵ درصد) آنها را شک‌برانگیز قلمداد می‌کردند عبارت‌اند از:
کاهش تعداد دفعات رابطه‌ٔجنسی؛
ترک‌اتاق درهنگام پیام‌دادن؛
نوسانات خلقی همسر.
باوجود اینکه این علائم از همه متداول‌تر هستند، اما نسبت‌به برخی از نشانه‌ها خفیف‌ترند و این‌طور نیست که افراد همیشه آنها را شک‌برانگیز تلقی کنند. آن‌دسته از نشانه‌هایی‌که بیشتر از هرچیز شک افراد را تقویت می‌کنند عبارت‌اند از:
ابتلا به عفونت‌های آمیزشی؛
یافتن تصاویری از عکس‌های نامناسب و مستهجن در تلفن همسر؛
و ممانعت شدید او از اینکه همسرش به تلفن دست بزند.
نوع تفسیر افراد از این نشانه‌ها باتوجه‌به جنسیت متفاوت است. در این نظرسنجی، مشخص شد زنان بیشتر از مردان نشانه‌های مربوط‌به تلفن را مشکوک می‌دانستند. تعداد زنانی‌که فکر می‌کردند شریک‌زندگی‌شان رمزش را به‌طور مشکوکی تغییر داده است ۷۳ درصد بیشتر از مردان بود. درمقابل، تعداد مردانی‌که ترک‌اتاق درهنگام پیام‌دادن را مشکوک‌تر می‌دیدند، ۳۸ درصد بیشتر از زنان بود.
حسادت: من باید تنها فرد مهم در زندگی تو باشم!
حسادت در روابط عاطفی یکی دیگر از عواملی است که منجر به شک می‌شود. حسادت انواع مختلفی دارد. یکی از انواع حسادت، حسادت واکنشی است و زمانی اتفاق می‌افتد که شریک‌زندگی‌تان به‌خاطر فردی دیگر شما را ترک می‌کند. در این شرایط، رابطهٔ فعلی‌تان را باخته‌اید و رابطهٔ جدیدی بدون وجود شما درحال شکل‌گیری است. نوع دیگر حسادت که صرفا باتوجه‌به ذهن ما ایجاد می‌شود و ارتباطی با اعمال واقعی شریک‌عاطفی‌مان ندارد، حسادت ناشی‌از بدگمانی است. تحمل این نوع حسادت سخت‌تر است، زیرا مطمئن نیستیم که واقعیت چیست و نمی‌دانیم چه واکنشی باید نشان بدهیم.
علائم حسادت ناشی‌از بدگمانی عبارت‌اند از:
ناامنی بیشتر؛
دلبستگی اجتنابی بیشتر؛
حسادت مزمن بیشتر؛
عزت نفس پایین‌تر؛
هیجانات منفی مداوم نسبت‌به شریک‌زندگی؛
پاییدن همسر و بررسی فعالیت‌های او؛
شنود تماس‌های تلفنی او؛
چک‌کردن پیام‌هایش؛
زیروروکردن وسایل شخصی‌اش؛
احساس ناامنی درزمانی‌که همسر به فردی توجه می‌کند که ممکن است رقیب احتمالی باشد.
بهترین دوست از جنس‌مخالف: آیا این می‌تواند تهدیدی پنهانی باشد؟
یکی از موارد شکاک‌شدن افراد نسبت‌به همسر، وجود دوستی صمیمی از جنس‌مخالف است. در یک مطالعه که محققان روی ۳۴۶ نفر از افراد بین ۱۸ تا ۶۴ سال انجام دادند، مشخص شد افرادی‌که در مرحلهٔ نامزدی هستند بیشتر از سایر افراد (متأهل یا درمرحله آشنایی) نسبت‌به این دوستی نگرش منفی دارند. همچنین این افراد هنگامی‌که از سوی این دوست احساس تهدید می‌کنند، بیشتر تمایل دارند به همسرشان پرخاش کنند تا اینکه با او دربارهٔ این شرایط صحبت کنند یا ارتباطی سازنده برقرار کنند.
امکان بروز عشق بین دوستان از جنس‌مخالف اغلب موضوع بسیاری از فیلم‌هایی بوده است که دوستی‌های افلاطونی را به تصویر می‌کشند. این فیلم‌ها اصرار دارند ثابت کنند که همیشه احتمالش وجود دارد که زن و مردی که بهترین رفقای هم هستند کششی پنهانی نسبت‌به یکدیگر داشته باشند. البته این‌طور نیست که فقط دنیای سینما به این موضوع اهمیت بدهد، این امر از دیرباز موضوع مطالعهٔ روانشناسان و جامعه‌شناسان هم بوده است.
معمولا فرهنگ عامهٔ مردم این عقیده را تقویت می‌کند که شریک‌عاطفی فردی که بهترین دوستش از جنس‌مخالف است، همیشه باید مراقب و گوش‌به‌زنگ باشد. شاید به‌همین‌دلیل است که بیشتر افراد تمایلی ندارند بهترین دوست همسرشان از جنس‌مخالف باشد.
آیا جاسوسی در کارهای همسر چاره‌ساز است؟
بسیاری از افرادی‌که به همسرشان شک می‌کنند، به‌دنبال راهی برای اثبات این موضوع هستند. بیشتر افراد از این‌کار احساس گناه می‌گیرند. در نظرسنجی‌ای که از آن صحبت کردیم، مشخص شد میزان پشیمانی افراد از این‌کار به این بستگی داشت که آیا شواهدی پیدا می‌کردند یا خیر. محققان از شرکت‌کنندگان خواستند از بین ۱ (بدون احساس پشیمانی) تا ۱۰ (بیشترین حس پشیمانی) عددی را انتخاب کنند. متوسط افراد عدد ۳ را انتخاب کردند. به‌طورکلی اروپایی‌ها بیشتر از آمریکایی‌ها عذاب‌وجدان داشتند. براساس تفکیک جنسیت، پشیمانی مردان برای پاییدن همسر بیشتر از زنان بود. جالب اینجاست که تعداد آمریکایی‌هایی که اصلا از کارشان پشیمان نبودند، دوبرابر اروپایی‌ها بود (۴۱ درصد در برابر ۲۱ درصد).
براساس این نظرسنجی، پشیمانی افرادی‌که همسرشان را تعقیب می‌کردند و شواهدی می‌یافتند، بیشتر از افرادی بود که شواهدی پیدا نمی‌کردند. همین امر دربارهٔ چک‌کردن پیام‌های همسرشان هم صادق بود.
یک تفاوت جالب دربین مردان و زنانی وجود داشت که به‌امید یافتن شواهد از دوستان مشترک‌شان تحقیق می‌کردند. مردان زمانی‌که نمی‌توانستند چیزی را کشف کنند از اینکه این موضوع را با دوستان‌شان مطرح کرده بودند پشیمان می‌شدند، اما زنان زمانی بیشتر پشیمان می‌شدند که چیزی را پیدا می‌کردند!
جاسوسی‌کردن در کارهای همسر را نمی‌توان رویکردی سالم دانست. درست است که تعقیب همسر یا چک‌کردن پیام‌های او مطمئن‌ترین راه برای کشف خیانت است، اما با این روش خواه شواهدی پیدا بشود خواه نشود، اعتماد همسرتان را هم از دست خواهید داد.
چارهٔ ذهن شکاک چیست؟
شک می‌تواند پیامدهای بسیار بدی بر جسم و ذهن ما داشته باشد. برای کنارآمدن با این مشکل، قبل‌از هرچیز باید علل شک (اینکه آیا به‌دلیل مشاهدهٔ علائم خیانت است یا از روی حسادت) برطرف شود. همان‌طور که در بخش قبل دیدیم، بسیاری از رویکردهایی‌که برای مقابله با شک به همسر اتخاذ می‌شوند ممکن است درست نباشند.
اقداماتی که به‌دلیل شک به همسر انجام می‌دهیم می‌تواند یک رابطه عاشقانه را خراب کند، به آرامی پیوندی دیرینه را از بین ببرد یا حتی به تهمت‌هایی جدی منجر شود. حتی استفاده از تکنولوژی می‌تواند بی‌اعتمادی و دروغ را دربین زوجین به وجود آورد. ایمیل، پیامک و فیسبوک می‌توانند بستر مناسبی برای ارتباطات جدید و دروغین باشند. هنگامی‌که درهای ارتباطات بی‌حساب‌وکتاب باز می‌شود، امواج حسادت جریان می‌یابند.
حسادت چیزی نیست که بتوانیم روی آن کنترل زیادی داشته باشیم. این یک حس طبیعی و غریزی است که هرکسی ممکن است در برهه‌ای از زندگی‌اش آن را احساس کند. مشکل حسادت این است که روی احساسات و نگرش‌های دیگر را می‌پوشاند و خودمان و همسرمان را آزار می‌دهد. چیزی که اغلب در قلب حسادت نهفته است، خودش تهدید نیست؛ اما ما را تحریک می‌کند تا خودمان را عذاب دهیم و با افکار انتقادی خودمان را سرزنش کنیم.
افکاری که درهنگام حسادت داریم درواقع افکار انتقادی نسبت‌به خودمان هستند. با خودمان می‌گوییم: «آخه توی اون آدم چی دیده که در من نمی‌بینه؟». این فکر سریعا به‌فکر دیگری تبدیل می‌شود: «اون خیلی زیباتر/ لاغرتر/ موفق‌تر از منه». حتی اگر بدترین ترس‌های ما به واقعیت تبدیل شوند و مطمئن باشیم همسرمان با فردی دیگر دارد به ما خیانت می‌کند، باز هم مستقیم از دست خودمان عصبانی می‌شویم و به خودمان می‌گوییم: «بس‌که احمق و نچسب هستم. لابد دوست‌داشتنی نیستم».
سوءظن‌تان را مستقیم با همسرتان مطرح کنید
براساس داده‌های نظرسنجی، در ۴۲٫۸ درصد از موارد روش مستقیم به اعتراف می‌انجامید. افرادی‌که ترجیح دادند روش غیرمستقیم را انتخاب کنند (مثلا جاسوسی همسر را بکنند) فقط در ۲۳ درصد از موارد موفق به اعتراف‌گرفتن شدند.
یک دلیل استفاده ازروش غیرمستقیم می‌تواند این باشد که بدون شواهد محکم بسیار سخت است که طرف‌مقابل را وادار به‌پذیرش گناه کنیم. ۲۷ درصد از افراد در نظرسنجی گفتند که از اپلیکیشن‌های ردیابی همسر استفاده می‌کردند تا ببینند همسرشان کجا می‌رود (۷ درصد از آنها حتی زمانی‌که به همسرشان شک هم نداشتند این کار را می‌کردند). اینکه این کار از نظر قانونی ممنوع است یا نه کمابیش مبهم است، زیرا هر کشوری قوانین مخصوص خودش را در این زمینه دارد.
پیامدهای هیجانی ناشی‌از فریب‌خوردن در رابطه می‌تواند ویرانگر باشد، به‌همین‌دلیل بهتر است با همسرتان دربارهٔ این موضوع به‌شکل مستقیم صحبت کنید و احساس‌تان را بگویید. اگر سوءظن شما کاملا بی‌اساس باشد، یک گفتگو می‌تواند دربارهٔ اینکه چرا این افکار را دارید و اینکه چطور می‌توانید از بروز مجدد آنها جلوگیری کنید سودمند باشد. اگر هم او به‌ناحق به شما مشکوک است، رسیدگی صریح به این مشکل همیشه بهتر از جاسوسی‌کردن است. اگر خیانتی صورت گرفته باشد می‌توانید از مشاور برای یافتن دلایل و پیداکردن راه‌حل (حتی اگر قرار است به‌پایان زندگی‌مشترک بیانجامد) کمک بگیرید. اگر ازطریق مبتلاشدن همسرتان به بیماری‌های آمیزشی متوجهٔ خیانت او شده‌اید، با پزشک مشورت کنید تا به شما دربارهٔ خطرات ابتلا و نوع پیشگیری کمک کند. پزشکان به‌صورت آنلاین هم می‌توانند به‌سرعت و کاملا محرمانه یاریگرتان باشند.
